U fokusu - Srbija

Šta nam novo donosi Zakon o izmenama i dopunama zakona o porezu na dobit pravnih lica?

Do kraja 2012. godine, Vlada i poslanici u Narodnoj Skupštini, obradovaće nas sa  jednim povećim paketom novih zakona. Jedan od tih zakona je i Zakon o izmenama i dopunama zakona o porezu na dobit pravnih lica.

Zakon bi trebao da se primenjuje od 01.01.2013. godine, izuzev novina koje se odnose na porez po odbitku na prihode nerezidentnih pravnih lica koje će se primenjivati od osmog dana od objavljivanja u "Službenom glasniku".

Osnovni razlozi za donošenje ovog zakona sadržani su prvenstveno u potrebi stvaranja uslova za povećanje priliva i naplate javnih prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, kao i u pojednostavljenju postupka oporezivanja. Prema tome, osnovni ciljevi donošenja ovog zakona su povećanje budžetskih prihoda i unapređenje uslova poslovanja kroz izmenu poreskih pravila sadržanih u pojedinim zakonskim odredbama.

Koje su najznačajnije predložene izmene i dopune?

Na prvom mestu kao najbitnija izmena je povećanje stope poreza na dobit pravnih lica sa 10% na 15%, osim toga ništa manje značajno je ukidanje jednog broja poreskih podsticaja, tako da su zadržani samo poreski kredit po osnovu ulaganja u osnovna sredstva (iz člana 48. važećeg zakona) i poreski podsticaj za velike investicije (iz člana 50a važećeg zakona), uz napomenu da su uslovi pod kojima se ovi podsticaji priznaju, nešto izmenjeni.

Naime, uslovi propisani članom 48. važećeg zakona ostali su nepromenjeni za mala pravna lica (poreski kredit se i dalje priznaje u visini od 40% od izvršenih ulaganja, ali ne može biti veći od 70% obračunatog poreza u godini ulaganja), dok su za ostale obveznike uslovi nešto oštriji (poreski kredit se priznaje u visini od 20% od izvršenih ulaganja, ali ne može biti veći od 33% - umesto dosadašnjih 50% - obračunatog poreza u godini ulaganja).

Kada je u pitanju poreski podsticaj iz člana 50a važećeg zakona, predloženo je da se uslovi za priznavanje ovog poreskog podsticaja pooštre tako što je umesto dosadašnjih 800 miliona dinara iznos ulaganja povećan na više od jedne milijarde, uz dodatno zapošljavanje 200 (umesto dosadašnjih 100) novih radnika.

Takođe treba pomenuti i poseban poreski tretman prilikom plaćanja nerezidentnim pravnim licima osnovanim na teritorijama sa povlašćenim poreskim sistemom (jurisdikcije sa preferencijalnim poreskim sistemom). Naime, nerezidentnim pravnim licima sa tih teritorija ne smatraju se ona nerezidentna pravna lica iz država sa kojima Republika Srbija ima potpisane ugovore o izbegavanju dvostrukog oporezivanja (npr. Kipar), već nerezidentna pravna lica sa teritorija koje predstavljaju tzv. "poreske rajeve", pri čemu će ministar finansija utvrditi listu tih teritorija. U slučaju kada rezidentni obveznik isplaćuje nerezidentnom obvezniku iz jurisdikcije sa preferencijalnim poreskim sistemom: autorske naknade, kamate, naknade po osnovu zakupa nepokretnosti ili pokretnih stvari, kao i naknade po osnovu usluga bez obzira na mesto njihovog pružanja, obračunava se i plaća porez po odbitku po stopi od 25%.

Pored navedenih, ovim zakonom su predložene i izmene koje predstavljaju unapređenje pojedinih zakonskih odredaba, i to:
- pojednostavljenje postupka otpisa potraživanja tako što je umesto dokaza o neuspeloj naplati potraživanja sudskim putem, dovoljno da obveznik pruži dokaze o utuženju dužnika (ukoliko su troškovi utuženja manji od iznosa potraživanja);
- priznavanje rashoda po osnovu poreske amortizacije za sva materijalna sredstva koja ispunjavaju uslove za priznavanje stalnih sredstava (saglasno propisima o računovodstvu i MRS, odnosno MSFI), bez obzira na visinu njihove nabavne vrednosti u vreme nabavke;
- likvidacioni ostatak iznad vrednosti uloženog kapitala predstavlja dividendu koju ostvaruju članovi privrednog društva u likvidaciji;
- prihod od kamate koju, po osnovu dužničkih hartija od vrednosti čiji je izdavalac Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije, ostvare rezidentna pravna lica, ne uključuje se u osnovicu za oporezivanje porezom na dobit;
- kapitalni dobitak ostvaren u poreskom periodu isključuje se iz obračuna akontacije poreza na dobit koja se utvrđuje za naredni poreski period;
- prilikom utvrđivanja iznosa kamate i pripadajućih troškova koji se priznaje kao rashod u poreskom bilansu obveznika (lizing kompanije) u slučaju zajma, odnosno kredita dobijenog od svog povezanog lica, primenjuje se visina desetostruke (umesto dosadašnje četvorostruke) vrednosti obveznikovog sopstvenog kapitala (član 62. Zakona).

Takođe, ovim zakonom su doneta nova rešenja u pogledu primene pravila o transfernim cenama, nove metode za utvrđivanje cene transakcija po principu "van dohvata ruke", a biće propisana i dokumentacija kojom obveznik dokazuje cene "van dohvata ruke", što će posebno biti razrađeno u podzakonskom aktu koji će biti donet najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Doneto je i rešenje da se poreska prijava podnosi u roku od 180 dana od dana isteka poreskog perioda za koji se prijava podnosi (npr. za 2013. godinu podnosi se najkasnije do 30. juna 2014. godine), kao i ukidanje obaveze da se uz poresku prijavu i poreski bilans podnose i finansijski izveštaji (koje je obveznik već dostavio APR-u), predstavlja pojednostavljenje postupka, odnosno smanjenje administriranja prilikom podnošenja poreske prijave i poreskog bilansa.

Prelaznim i završnim odredbama zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica, propisano je da će se odredbe ovog zakona primenjivati na utvrđivanje, obračunavanje i plaćanje poreske obaveze počev za 2013. godinu, dok će akontaciju poreza na dobit za 2013. godinu (koja se utvrđuje u poreskoj prijavi za 2012. godinu), obveznik utvrditi i plaćati primenom stope od 15%. Do početka plaćanja mesečne akontacije u skladu sa poreskom prijavom koju (za 2012. godinu) podnosi najkasnije do 10. marta 2013. godine, obveznik će plaćati akontaciju, počev za januar 2013. godine, u visini akontacije obračunate za mesec decembar 2012. godine, uvećane za 50%.